Menu
Η Σούζαν Γκλάσπελ (1875-1948) είναι μία ακόμα παραγνωρισμένη λογοτεχνική μεγαλοφυΐα.
Έργα της:
Ασήμαντα πράγματα, 1916. Μεθόριος, 1917. Η τιμή της γυναίκας, 1918. Fugitive’s Return (εν μέρει αυτοβιογραφικό), 1919 (κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1929).
Avant-garde, μυθική μορφή των αμερικανικών γραμμάτων, φεμινίστρια, νεωτερίστρια, ανακάλυψε (συν τοις άλλοις) το δραματουργικό ταλέντο του Νομπελίστα (1936) Ευγένιου Ο’Νηλ, κατέληξε (μετά το κλείσιμο της πειραματικής θεατρικής της ομάδας) στους Δελφούς, όπου και έζησε με τον άντρα της Τζωρτζ Κραμ Κουκ δίπλα στο επίσης θρυλικό ζευγάρι Εύας Πάλμερ και Άγγελου Σικελιανού.
Διάσημη μυθιστοριογράφος στην εποχή της (όχι όμως κι επιτυχημένη θεατρική συγγραφέας, εν μέρει λόγω της ποιητικής προχωρημένης γραφής της κι εν μέρει λόγω του φύλου της – σπάνιζαν τότε οι επαγγελματίες γυναίκες δραματουργοί).
Δεν μιλάμε για διαχρονικότητα του έργου της, αφού δεν επέτυχε μήτε τη συγχρονικότητα.
Ίδρυσε και διηύθυνε μαζί με τον σύντροφό της (επίσης θεατρικό συγγραφέα Τζωρτζ Κραμ Κουκ) τη Θεατρική Εταιρεία Provincetown (1918-1922) στο λεγόμενο «Θέατρο της Αποβάθρας». Εκεί ανέβηκαν 11 θεατρικά έργα της Γκλάσπελ και 16 του Ευγένιου Ο’Νηλ. Οι συγγραφείς της, αφού δοκιμάστηκαν αρκετά στη σκηνή κι εκπαιδεύτηκαν στα φώτα της ράμπας, εγκαταλείπουν την ομάδα κι αναζητούν την εμπορική επιτυχία στο Broadway.
Φεμινιστικές Σπουδές σε μια εποχή μισαλλόδοξη, όπου η έμφυλη βία δεν είχε εισέτι ποινικοποιηθεί.
Στο λογοτεχνικό της έργο χρησιμοποιεί συχνά την παύλα ως μουσική ένδειξη (το κείμενο ως παρτιτούρα), κάτι που ανέπτυξε ο μετέπειτα Νομπελίστας (2005) Χάρολντ Πίντερ στα δικά του δράματα διακρίνοντας τρία είδη παύσεων: pause – short pause – silence.
Τη μη ενωτική (παρενθετική) παύλα είχε επίσης εκτεταμένα χρησιμοποιήσει και η Emily Dickinson (1830-1886).
Η εξειδικευμένη στο έργο τής Σούζαν Γκλάσπελ ερευνήτρια, αφοσιωμένη στη μελέτη του θεάτρου και διακεκριμένη μεταφράστρια Χλόη Βερίτη επιτυγχάνει το 2021 έναν άθλο: αναδημιουργεί συνθετικά ένα άκρως πρωτότυπο, σύγχρονο κείμενο έτοιμο να παρασταθεί επί σκηνής (ή να γυριστεί ταινία) μετατρέποντας ένα μυθιστόρημα (που έγινε μπεστ σέλερ το 1930, αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ ξανά) σε απαστράπτον δραματικό υλικό με πλήρεις χαρακτήρες, ατμοσφαιρικά σκηνικά και διαλόγους που θα τους ζήλευε κι ο καλύτερος εν ζωή πεζογράφος.
Η υπόθεση:
«Ένα καράβι ταξιδεύει στον χρόνο μέσα σε μια βουβή αχλή ονείρου. Στο πηδάλιο μια Αμερικανίδα, η Ίρμα Σρέτερ. Μέσα από ένα εσώτερο ταξίδι η ηρωίδα μεταφέρεται από μια μικρή παραλιακή πόλη της Αμερικής σε ένα μικρό ορεινό ελληνικό χωριό με έντονη σημειολογία για το αρχαίο ελληνικό πνεύμα. Το καράβι της Ίρμα την οδηγεί στην Ελλάδα, όπου θα αντικρίσει κατάματα το δελφικό παράγγελμα “γνώθι σαυτόν”. Εκεί θα αναζητήσει το νόημα της ύπαρξής της, θα ανακαλύψει τον εαυτό της πάλι από την αρχή και θα βρει τελικά τη χαμένη της φωνή. Η ιστορία της Ίρμα θα πάρει ζωή στο αρχαίο θέατρο των Δελφών.» (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Επειδή πιστεύω στη Δικαιοσύνη τού Χρόνου κι ο καλός κριτικός πρέπει να υπηρετεί τη Νέμεση, περιμένω με χαρά να δω την αποκατάσταση ενός πρωτοπόρου πνεύματος και δηλώνω ευθαρσώς πως θα συμβάλω με κάθε δύναμη που διαθέτω σε αυτό το επιβεβλημένο εγχείρημα.
συντάκτης: Κωνσταντίνος Μπούρας
διαβάστε την κριτική στο The Booktimes.gr
Από τις εκδόσεις Δωδώνη κυκλοφορεί το θεατρικό της έργο Το σπίτι της Άλισον και το 2024 θα κυκλοφορήσουν στη σειρά Μικρή Θεατρική Βιβλιοθήκη Δύο μονόπρακτα. Ασήμαντα Πράγματα και Μεθόριος, όλα σε μετάφραση Χλόης Βερίτη.
