Ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως θρησκευτικός και κοινωνικός. Η θρησκεία είναι κοινωνικός θεσμός. Οι θεσμοί είναι η νομιμοποίηση των ανθρωπίνων αναγκών. Θεωρούν μερικοί ότι η Εκκλησία είναι μη “νομιμοποιημένη πηγή” κοινωνικής και πολιτικής εξουσίας. Όμως, από τα βάθη των αιώνων ο θεοσεβής Πλούταρχος απαντά, για την κοινωνική “νομιμοποίηση” της θρησκείας, και ο χρόνος απέδειξε αλήθεια αναμφήριστο το λόγο του:
“Εύροις δ’ αν επιών και πόλεις ατειχίστους, αγραμμάτους, αβασιλεύτους, αοίκους, αχρημάτους, νομίσματος μη δεομένας, απείρους θεάτρων και γυμνασίων ανιέρου δε πόλεως και αθέου, μη χρωμένης ευχαίς, μηδέ όρκοις, μηδέ μαντείαις, μηδέ θυσίαις επ’ αγαθοίς, μηδ’ αποτροπαίς κακών, ουδείς εστιν ουδ’ έσται γεγονώς θεατής αλλά πόλις αν μοι δοκεί μάλλον εδάφους χωρίς, ή πολιτεία της περί θεών δόξης αναιρεθείσης παντάπασι, σύστασιν λαβείν η λαβούσα τηρήσαι”. (Πλούταρχος, προς Κολώτην, κεφ. ΛΑ’). Η μελέτη μας αυτή έγινε για να καλύψη ένα κενό, που δημιούργησε η νέα “θεώρηση” για την Εκκλησία και οι νέες “νομικές αντιλήψεις”, για τη νομιμοποίηση της Εκκλησίας μέσα στην Ελληνική Πολιτεία. Δεν έγινε για να προστεθή ένα βιβλίο ακόμη στα τόσα που υπάρχουν. Η μελέτη, όσο είναι δυνατόν, εν όψει της μεγάλης δυσκολίας του θέματος, παρουσιάζει τις αντιλήψεις αυτές, που αμφισβήτησαν την “νομιμοποίηση” της Εκκλησίας στην απόλαυση των θεμελιωδών ελευθεριών, ως θρησκείας. Προσπαθεί να δείξη και την από καθαρώς νομικής και συνταγματικής και επιστημονικής απόψεως, λανθασμένη θέση των αντιλήψεων αυτών. Ακολουθήθηκε μία επαγωγική μέθοδος, η οποία, μερικές φορές, έκανε αναπόφευκτη την επανάληψη. Αυτό γίνεται για να δοθή στον αναγνώστη η κατανόηση της θέσεως που υποστηρίζεται. Σε μερικά σημεία έρχονται στο μέσον της νομικής θεώρησης πρωτότυπες, ίσως, θέσεις και απόψεις, ίσως, άγνωστες στους αναγνώστες και στους ασχολουμένους με την εφαρμογή των νόμων. Πιστεύουμε στη βασιμότητα των απόψεων αυτών, που δείχνουν και μία άλλη διάσταση, στους νομικούς, πέρα από τη γνωστή μονομέρεια, στα πράγματα του κοινωνικού και θρησκευτικού βίου, ώστε η χρησιμότητά τους στη θεώρηση των Εκκλησιαστικών πραγμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών γενικώς και των θρησκευτικών θεμάτων γενικότερα, να είναι ωφέλιμος και αποτελεσματική στο έργο τους. Με την έννοια αυτή το βιβλίο απευθύνεται σε ευρύ φάσμα προσώπων και επιστημόνων, σε θεολόγους, κληρικούς, καθηγητές, σε πολιτειακά όργανα και κυρίως στους διαχειριζόμενους την πολιτική εξουσία και στον δικαστικό κόσμο (δικαστές και δικηγόρους), ως ελάχιστο βοήθημα στο έργο τους, για την προάσπιση των θεμελιωδών ελευθεριών, όχι μόνο των μοναχών και της Εκκλησίας, αλλά και όλων των πολιτών.
