Menu
Σε μια φανταστική Πολωνία, ο λοχαγός των δραγόνων αποφασίζει με την προτροπή της γυναίκας του να ανατρέψει τον βασιλιά της χώρας. Αν και η ανταρσία αποκαλύπτεται, ο Υμπύ κατορθώνει να γλιτώσει σφάζοντας τη βασιλική οικογένεια και αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας. Στο τέλος όμως ο Υμπύ ηττημένος από τον πόλεμο τρέπεται σε φυγή. Η γυναίκα του έχει μείνει πίσω στην Πολωνία και έχει κλέψει τον πλούτο της χώρας. Κυνηγημένη όμως κι αυτή τρέχει να σωθεί. Από καθαρή σύμπτωση κάποια στιγμή βρίσκονται μαζί σε κάποια κρυψώνα. Εκείνος την κατηγορεί για προδοσία, αλλά στο τέλος συμφιλιώνονται και βρίσκονται στο κατάστρωμα ενός καραβιού με προορισμό την περιπέτεια.
Ο Μάρτιν Έσλιν λέει ότι «ο Υμπύ είναι μια ανήμερη γελοιογραφία του ηλίθιου και εγωιστικού μικροαστού, όπως τον βλέπουν τα μάτια ενός σχολιαρόπαιδου». Το σχολιαρόπαιδο είναι ο Αλφρέντ Ζαρύ (1873-1907) ο οποίος μαζί με τους συμμαθητές του στο Λύκειο, έγραψαν κάποια επεισόδια σατιρίζοντας τον καθηγητή τους της φυσικής. Το 1896 με βάση αυτά τα κείμενα έγραψε το σπουδαιότερο θεατρικό του έργο Ο Υμπύ Βασιλιάς , που τάραξε τα θεατρικά δρώμενα της εποχής.
Ο θρασύδειλος, αρπακτικός και χοντρόπετσος Υμπύ αναρριχάται με το έγκλημα και την προδοσία στον θρόνο της Πολωνίας. Σφάζει αδιάκριτα εχθρούς και φίλους και λεηλατεί τις περιουσίες των υπηκόων του. Η σταδιοδρομία του όμως έτσι όπως περιγράφεται μέσα στα σπαρταριστά επεισόδια του έργου, αποτελεί μόνο το ένα σκέλος της σατιρικής επίθεσης που εξαπέλυσαν οι μαθητές του Λυκείου ενάντια στον χυδαίο κόσμο των μεγάλων. Πέρα από την πλοκή, το έργο αποτελεί με τη μορφή του, μια παράλληλη ανελέητη κοροϊδία όλων των καλλιτεχνικών ταμπού του αστικού θεάτρου, που εκφράζει και εκπροσωπεί στον χώρο της τέχνης αυτόν ακριβώς τον κόσμο. Η παιδιάστικη κοπρολογία που κατακλύζει το κείμενο, ο προκλητικός πρωτογονισμός της δομής του και η αψηφισιά του σε όλους τους κανόνες του δραματουργικού καθωσπρεπισμού, έκαναν τον Υμπύ από την πρώτη στιγμή να αποτελεί μια βόμβα στο θεμέλιο του σοβαροφανούς ακαδημαϊκού θεάτρου, που κυριαρχούσε στην παρισινή σκηνή του 1896.
Ο Ζαρύ μαστιγώνει αλύπητα τον αδίστακτο τυχοδιωκτισμό, το στυγνό έγκλημα της εξουσίας, την αρπακτική αδηφαγία του δυνάστη. Είναι ένα θέατρο γραμμένο ανορθόδοξα, όπου ο παραλογισμός συναγωνίζεται το γκροτέσκο και το απίθανο. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη σαν καταρράκτες ψυχρολουσίας εναντίον κάθε συμβατικότητας.
Ο Υμπύ χοντρός σαν μπόγος, τόσο από ταυτοποίηση με έναν καθηγητή της φυσικής κοιλαρά που είχε στο σχολείο, όσο και σαν συμβολικός αστός, εγωκεντρικός, άπληστος, πονηρός, απατεώνας, εκβιαστής, λωποδύτης, ματαιόδοξος, εγκληματικός.
Μεθυσμένος από τη δύναμη της εξουσίας και αποφασισμένος να πλουτίσει με τα χρήματα των υπηκόων του, ο λαίμαργος και θρασύδειλος βασιλιάς, κλέβει και φορολογεί ασύστολα τους πάντες, ενώ δεν διστάζει να δολοφονήσει όποιον στέκεται εμπόδιο στον δρόμο του. Η αγριότητά του δεν προκαλεί δέος καθώς δεν προέρχεται από θάρρος αλλά από φόβο μη χάσει όσα απέκτησε από τις λεηλασίες και τις αρπαγές. Ο φόβος και η δειλία τον κάνουν γκροτέσκο.
Ο Υμπύ δεν είναι ηγέτης, είναι σφετεριστής της εξουσίας, είναι ο απόλυτος δικτάτορας στοχεύει στην εξουσία χωρίς ιδεολογία και με ταπεινά κίνητρα, δηλαδή να γίνει πλούσιος και να γεμίσει την κοιλιά του. Δεν έχει καμιά σχέση με τους πραγματικούς δικτάτορες όπως ο Φράνκο, ο Χίτλερ κτλ.
Το έργο είναι μια καρικατούρα ενός φανταστικού δικτάτορα και παράλληλα ένα αλληγορικό έργο που αποτυπώνει τη βιαιότητα και τη βουλιμία του νεωτερικού ανθρώπου.
Το θεατρικό έργο Ο Υμπύ Βασιλιάς κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δωδώνη.
Στη φωτογραφία Ubu Roi (1964) από τον Alfred Jarry
