Το πάθος του Σπύρου Μελά για την Ελλάδα είναι φλογερό. Το μαρτυρούν οι ασύγκριτες ιστοριογραφίες του για τους ήρωες του ΄21. Το μαρτυρούν τα απαράμιλλα βιβλία του και οι πολεμικές του ανταποκρίσεις από τα διάφορα Μέτωπα…
Οι πολεμικές του σελίδες από τους πολέμους 1912-1913, που και ο ίδιος έλαβε μέρος, δείχνουν την προσήλωσή του στην Ιδέα της Ελλάδας.
Και στην Ήπειρο το 1940-194, ο Μελάς ήταν από τους πρώτους. Έτοιμος να θυσιαστεί για την πατρίδα. Κι όταν γύρω του έσκαζαν οι βόμβες, εκείνος ατρόμητος, με το κοντύλι-όπλο του κρατούσε σημειώσεις για να εκθειάζει τη γενναιότητα και την αυτοθυσία του Έλληνα πολεμιστή.
Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος γράφει ότι κατά την έρευνά του για τα ιστορικά στοιχεία του πολέμου του ΄40, βρήκε σε υπηρεσιακό ημερολόγιο στρατιωτικής μονάδας, να αναφέρεται το όνομα του Μελά, να εξαίρεται το θάρρος του καθώς και οι πολύτιμες υπηρεσίες του στρατιωτικής φύσεως.
Χ. Σολωμίδης, Σπύρος Μελάς, 1969
