Στην Ιαλύσια γη στέκουν επιβλητικοί και λιτοί ναοί, με αυστηρά παραδοσιακή, αλλά και “αυτοσχεδιαζόμενη” ναοδομία. Εμπλουτίζονται συχνά με ποικιλόμορφες προσθήκες, νάρθηκες και εξωνάρθηκες, παρεκκλήσια, κιονοστήρικτες ή μη στοές, ψηλούς πύργους κωδωνοστασίων κ.ά. Οι “…προσθήκες αυτές διατάσσονται ακανόνιστα γύρω από τον πυρήνα τον ναού και προσδίδουν στην κάτοψη όπως και στην εξωτερική διαμόρφωση του εκκλησιαστικού κτιρίου γραφικότητα αλλά και ανησυχία, καθώς στην ανάπτυξη του συνόλου επικρατεί μια ηθελημένη πολυμορφία…”. Προτιμήσαμε τον γενικό τίτλο “Τα σεβάσματα της χριστιανικής λατρείας στην Ιαλυσό Ρόδου” και αυτονόητα αναφερόμαστε στην ορθόδοξη πίστη και λατρεία. Δεν περιλαμβάνουμε την μεγαλόπρεπη εκκλησία της Παναγίας, γιατί ετοιμάζουμε γι’ αυτήν ιδιαίτερη μονογραφία με τίτλο “Ο καθεδρικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ιαλυσού Ρόδου”. Περιδιαβήκαμε τους ενοριακούς ναούς, τα ναΰδρια και τα ξωκκλήσια εξετάζοντάς τα από κάθε άποψη. Πάντως η παράδοση με τους θρύλους της και η ιστορία υπερισχύουν.