Οι αγώνες για την απελευθέρωση και για την ενοποίηση του Έθνους άρχισαν με τη μεγάλη ελληνική επανάσταση του 1821.
Η ενότητα του Ελληνισμού, ενότητα κοινού εθνικού αισθήματος, θρησκείας και γλώσσας αλλά συγχρόνως και η εμπορική ανάπτυξη του υπόδουλου Γένους σε όλη του την έκταση, προϋπήρχαν πριν ακόμα υπάρξει ελληνικό κράτος. Με τη σύσταση όμως του μικρού ελληνικού Βασιλείου, το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών πληθυσμών παρέμεινε έξω από τα στενά όρια της νέας επικράτειας και οι αγώνες για την ελευθερία των αλύτρωτων συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή. […] Μια σειρά από μελετήματα αυτών των αγώνων του Έθνους για ολοκλήρωση χωρίς να παραλείπεται το έπος του ’40 (φωτεινή αναλαμπή του νεώτερου Ελληνισμού) παρουσιάζονται εδώ και δίνουν μια εικόνα συνόλου, σύντομη και περιεκτική. Ελπίζω τα κείμενα που ακολουθούν να φανούν χρήσιμα σε όσους ενδιαφέρονται με αυτά τα θέματα. Ίσως μάλιστα γίνουν αφετηρία για περισσότερη μελέτη. Είναι γραμμένα για κείνους που δεν ντρέπονται ν’ αγαπούν τον τόπο τους και την ιστορία του.