Κάπου τον 18ο αιώνα, σε μια κωμόπολη στην καρδιά της Βοσνίας, το σημερινό Σεράγεβο, κάτω απ’ την απόλυτη εξουσία της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο Σεΐχης του Τεκέ του Τάγματος των Μεβλεβήδων Αχμέτ Νουρουντίν, 40 χρόνων, άνθρωπος της πίστης, αφοσιωμένος στα καθήκοντά του, μαθαίνει για τη σύλληψη του αδελφού του. Ο Σεΐχης Αχμέτ Νουρουντίν έρχεται σταδιακά αντιμέτωπος, παρακαλώντας για τη σωτηρία του αδελφού του, με τον κυνισμό και το απρόσωπο της εξουσίας και τέλος μαθαίνει ότι ο αδελφός του δολοφονήθηκε. Ο Αχμέτ Νουρουντίν έρχεται για πρώτη φορά σε σύγκρουση με την ιδεολογία του και την εξουσία που αυτή αντιπροσωπεύει. Μέσα από βασανιστικές εσωτερικές διεργασίες και στην προσπάθειά του να εκδικηθεί για το θάνατο του αδελφού του, ο Αχμέτ Νουρουντίν θα συμμετάσχει στην άσκηση της εξουσίας για να γίνει όμως όργανό της και τελικά να συντριβεί. Ο μικρός χώρος της κωμόπολης, οι εσωτερικές αντιφάσεις του ως τότε απόλυτα πιστού στην ιδεολογία του Σεΐχη, το σκοτάδι, το σούρουπο και η αυγή που, κατά εικόνα, πλαισιώνουν τη δράση μαζί με τη ζωντανή απεικόνιση και τη βαθιά εσωτερική παρουσίαση των προσώπων του μυθιστορήματος, στη σκιά μιας εξουσίας ανελέητης και πανταχού παρούσας, δίνουν σ’ αυτό το έργο μια σπάνια δύναμη που το κάνει ένα απ’ τα καλύτερα παγκοσμίως ιστορικά μυθιστορήματα. Ο Δερβίσης και ο θάνατος, που γυρίστηκε το 1972 σε κινηματογραφική ταινία με πολύ μεγάλη επιτυχία στη Γιουγκοσλαβία, πήρε σχεδόν όλα τα βραβεία που απονέμονται στη Γιουγκοσλαβία για μυθιστόρημα: το βραβείο του περιοδικού “ΝΙΝ” το 1966, το βραβείο “Νιέγκος” το 1969, το βραβείο της πόλης του Σεράγεβο και πολλά άλλα.